Dziś rozpoczął się obchodzony przez prawie 2 miliardy ludzi na całym świecie Księżycowy Nowy Rok, nazywany także Świętem Wiosny.
Wiele kultur azjatyckich historycznie kieruje się kalendarzem księżycowym, a nie słonecznym, więc Nowy Rok Księżycowy przypada co roku w innym dniu naszego kalendarza.
W 2022 roku Księżycowy Sylwester przypada 31 stycznia, a nowy rok zaczyna się we wtorek, 1 lutego.
Tradycyjnie jest to czas uhonorowania przodków i bóstw, zjazdów rodzinnych i parad ulicznych oraz fajerwerków odpędzających złe duchy. Choć oparty na chińskim kalendarzu księżycowym, Nowy Rok Księżycowy obchodzony jest również w Korei, Singapurze, Mongolii, Tybecie, Wietnamie oraz w społecznościach azjatyckich na całym świecie.
Chiński kalendarz jest cyklem 12-letnim, z każdym rokiem powiązanym z jednym z dwunastu zwierząt – szczurem, wołem, tygrysem, królikiem, smokiem, wężem, koniem, kozą, małpą, kogutem, psem i świnią. Rok ubiegły upłynął pod panowaniem Wołu, 2022 będzie należał do Tygrysa.
Koniec sezonu noworocznego przynosi pierwsza pełnia księżyca, która w tym roku zalśni 15 lutego.
Nowy Rok Księżycowy jest postrzegany nie tylko jako początek roku, ale także jako czas zjednoczenia i odrodzenia, oznaczający koniec zimy i początek wiosny.
Tysiące lat tradycji
Przygotowania rozpoczynają się już na początku ostatniego miesiąca starego roku. W ósmy dzień tego miesiąca cała rodzina przystępuje do generalnych porządków w domu, celem wygnania zeń złych duchów. Tego dnia spożywa się tradycyjnie słodką zupę ryżową zwaną laba. 23 dnia ostatniego miesiąca roku uroczyście żegna się domowego boga kuchni, który odchodzi zdać coroczny raport przed Nefrytowym Cesarzem.
Wieczorem urządzana jest suta wieczerza złożona ze słodkich dań, a usta figurki boga kuchni smaruje się miodem. Następnego dnia rozpoczynają się właściwe przygotowania do święta – zakupy, przygotowywanie prezentów, a także oklejanie drzwi wejściowych obrazkami noworocznymi nianhua. W dobrym zwyczaju jest oddać w tych dniach długi.
Najważniejszym dniem jest wigilia Nowego Roku. Od rana cała rodzina bierze udział w przygotowywaniu posiłków. Głównym daniem są pierożki jiaozi. W przeciwieństwie do Europejczyków Chińczycy spędzają Nowy Rok w domu i w gronie rodzinnym. W tym dniu wręcza się sobie nawzajem prezenty. Zazwyczaj są to świeże owoce, owoce w cukrze, ciastka, cukierki lub koperty z pieniędzmi. O zmroku na ulicach odbywają się pokazy sztucznych ogni i fajerwerków. Następnie tradycyjnie składa się ofiarę na domowym ołtarzyku poświęconym przodkom i zasiada do wspólnej wieczerzy, do której tradycyjnie spożywa się grzane wino lub wódkę. Rodzina spędza czas przy stole do rana, rozmawiając i grając w różne gry (np. karty, mahjong).
O świcie Nowego Roku gospodarz domu zdejmuje znad drzwi obrazki nianhua. W tym dniu ponownie składa się ofiary przodkom, a następnie odbywa się wspólne świętowanie na ulicach miasta, gdzie w towarzystwie muzyki i fajerwerków odbywają się tradycyjne tańce lwów. Kulminacyjnym elementem świętowania jest korowód kilkudziesięciu osób niosących wyobrażenie smoka. Zabawy uliczne trwają do późnych godzin nocnych.
W następnych dniach ulice miast pustoszeją a większość sklepów i urzędów jest zamknięte, gdyż Chińczycy tradycyjnie udają się w podróż do krewnych.
Obchody Nowego Roku kończy Święto Latarni.
Rok Tygrysa
Samo pochodzenie chińskiego zodiaku jest niepewne. Niektóre z chińskich podań utrzymują, że to bogowie oceniali cechy zwierząt i tak przyznawali im kolejność, inne, że 12 zwierząt zodiakalnych było jedynymi żegnającymi Buddę. Pierwszym zwierzęciem miał być silny wół, jednakże szczur, bojąc się o swoje miejsce, wskoczył wołu na grzbiet i zeskoczył dopiero, by zająć pierwszą pozycję (Eberhard 2007: szczur). Kolejność ustaliła się następująco:
- szczur (鼠, shŭ)
- wół (牛, niú)
- tygrys (虎, hŭ)
- zając (兔, tù)
- smok (龙, lóng)
- wąż (蛇, shé)
- koń (马, mă)
- owca/koza (羊, yáng
- małpa (猴, hóu)
- kogut (鸡, jī)
- pies (狗, gŏu)
- świnia (猪, zhū)
Patron ubiegłego roku, Wół jako zwierzę robocze otaczany był wielkim szacunkiem. Niektórzy Chińczycy z tego powodu nie jedli wołowiny, choć mógłby to być także wpływ buddyzmu. Wół symbolizował także prace polowe na wiosnę; łączono go z wodą i płodnością. Tygrysowi, królowi gór i zwierzęciu przerażającemu swoją potęgą składano ofiary błagalne. Strach przed tygrysem był tak wielki, że jego imię obłożono tabu. Mówi ono o nim ‘czcigodny tygrys’ (老虎, lăohŭ) lub też unikano całkowicie wymawiania i określano go jako ‘króla gór’. Tygrys był, jednakże oceniany pozytywnie, gdyż chronił przed demonami i symbolizował wielką odwagę oraz męską siłę.
W kulturach wschodnich Tygrys ma znaczenie związane z odwagą, siłą i namiętnością. Ci, którzy urodzili się pod znakiem Tygrysa są przepełnieni energią, a jednocześnie nieprzewidywalni. Swoją charyzmą potrafią wywierać wpływ i doskonale czują się w centrum uwagi. Chiński znak Tygrysa wiąże się z ogromnym urokiem osobistym, co czyni Tygrysy pożądanymi i lubianymi wśród ludzi. Nie lubią plotek, hipokryzji i źle znoszą kierowaną pod ich adresem krytykę.
W latach tygrysa urodzili się między innymi: Kadafi, Karol Marks, Tom Cruise, Horatio Nelson, Leonardo Di Caprio, Christian Bale, Georg Wilhelm Hegel, Louis de Funes, Jon Bon Jovi, Lindsay Lohan, Agatha Christie, Sir Alec Guiness, Marilyn Monroe, Ludwig van Beethoven, Stevie Wonder, Charles de Gaulle.
źródło: Silk Road Poland
